Kamienica Kronheimów
Kamienica na rogu Rynku (Markt 40) i ul. Parafialnej (Poststraße 1a) została wzniesiona w latach 80. XIX w. w stylu neorenesansowym w Głogowie. Był to budynek czterokondygnacyjny, o dziewięcioosiowej fasadzie, nakryty płaskim dachem o silnie wysuniętych połaciach, zwieńczony ażurową attyką. Na uwagę zasługiwała lukarna w środkowej osi fasady, dekorowana pilastrami i łukowym gzymsem. Na jej zwieńczeniu widniał element architektoniczny z ozdobną literą „K”.
W parterze kamienicy znajdował się sklep „Valentin Kronheim”. Był to, obok domów towarowych „Ludwig Haurwitz” przy ul. Grodzkiej (Preußische Straße) i „David Scheier” (późniejszy Kaufhof AG) przy ul. Słodowej (Mälzstraße), jeden z największych sklepów odzieżowych w Głogowie. Założył go w 1855 r. żydowski kupiec ze Wschowy, Valentin Kronheim (1833-1904). Po śmierci ojca jego dorobek odziedziczył syn, Max Kronheim (1865-1943). Starszemu synowi Wilhelmowi przypadła rodzinna fabryka kapeluszy w Dreźnie na Seidnitzer Straße.
W 1935 r. majątek Maxa Kronheima został skonfiskowany przez Rzeszę i wystawiony na licytację. W czasie „nocy kryształowej”, 9 listopada 1938 r., mieszkanie rodziny na drugim piętrze kamienicy podzieliło los większości żydowskich nieruchomości. Pokoje zostały splądrowane, cenne meble i obrazy zdewastowane. W 1941 r. przekształcono je w getto, którego mieszkańców zmuszano do niewolniczej pracy; młodszych przy montowaniu kadłubów łodzi podwodnych w stoczni Żarków, starszych przy produkcji tulejek dla fabryki papieru w Legnicy. W kwietniu 1943 r. Maxa Kronheima, jego szwagierkę Helene Scheier oraz innych członków rodziny deportowano przez Wrocław i obóz przejściowy Tormersdorf (Prędocice) do obozu koncentracyjnego w Terezinie (Theresienstadt). M. Kronheim zmarł 15.12.1943 r., H. Scheier – 31.12.1943 r. Dzieci Johna W. Friedmanna, ostatniego potomka rodziny, który wyemigrował w 1939 r. do Wielkiej Brytanii, mieszkają do dziś w Waszyngtonie, D.C.
Sklep oddano w dzierżawę niemieckim kupcom. Pierwszym najemcą był Erich Vogel, który przez rok prowadził pod tym adresem sklep obuwniczy o nazwie „Schuh-Vogel”. Jego następcą był Hugo Wesner (1910-1963), sprzedawca z Prus Wschodnich. Wygląd fasady nie uległ większym zmianom. Dotychczas istniejące szyldy z napisami „V. Kronheim inkl. M. Kronheim” przykryto po obu stronach budynku, na wysokości jednej trzeciej witryny sklepowej, szyldem z czerwonymi neonami „Wesner”. W narożu znajdował się owalny szyld semaforowy z wizerunkiem kobiety. W 1939 r. Hugo Wesner wstąpił do Wehrmachtu. Kierownictwo sklepu przejęła jego żona Katharina i prowadziła go do czasu ewakuacji mieszkańców w styczniu 1945 r. Na początku roku 1944 kamienica stała się własnością miasta. W lutym 1945 r. została uszkodzona w wyniku licznych podpaleń. Kamienicę rozebrano w latach 50. XX w. w ramach Państwowego Planu Inwestycyjnego.
Działań wojennych nie przetrwał również dom rodziny Wesner przy ul. Budowlanych (Lindenruher Straße 21). Rodzina Wesner po ewakuacji i osiedleniu się w Niemczech ponownie zajęła się handlem obuwiem we Frankfurcie nad Menem. Córka H. Wesnera, Margot Wesner, żyje w Niemczech w pobliżu Kilonii. W 2009 r. opublikowała opowiadanie Sehnsucht nach Vanille, w którym beletryzuje ucieczkę swojej rodziny z Głogowa.
Literatura: H.J. Gatzka, Markt Nr. 40. Jüdische Schicksale in Glogau, „Neuer Glogauer Anzeiger”, Hannover 1999, nr 10. s. 2-3; F.D. Lucas, M. Heitmann, Stadt des Glaubens. Geschichte und Kultur der Juden in Glogau, Hildesheim 1991, s. 322-379; Max Kronheim i Helene Scheier [https://www.holocaust.cz/en/database-of-victims]; J.B. Sadowski, Słownik życia gospodarczego Głogowa do 1945 r., Głogów 1995; Korespondencja z Margot Wesner z 29.05.2012 r. i 12.06.2012 r.; Opis architektoniczny: J. Mikołajczyk.
Hasło ukazało się w jednym z zeszytów Encyklopedii Ziemi Głogowskiej, wydawanej przez Towarzystwo Ziemi Głogowskiej z siedzibą w Głogowie (zeszyt 72, 2012).
