Podróże emocji
Tort Sachera można zamówić w niemal każdej cukierni, ale czy każdy z nas zdaje sobie sprawę z jego pochodzenia? Mowa bowiem o znaku rozpoznawczym hotelu Sacher – pięciogwiazdkowego hotelu założonego w austriackiej stolicy przez Edwarda Sachera. W ubiegłym roku świętował on swoją 140. rocznicę i stał się miejscem akcji powieści Rodici Doehnert, rozgrywającej się w latach 1892-1919.
Powieść została wydana w dwóch wariantach: jako książka w twardej oprawie oraz jako e-book na czytniki Kindle. Skrzydełka obwoluty zawierają między innymi portret oraz krótki biogram autorki. Zarówno na przedniej, jak i na tylnej wklejce przedstawiono postacie powieści. Dodatkowymi treściami są: „Przepis na oryginalny tort Sachera” oraz „Kronika historyczna”.
W hotelu Sacher spotyka się para małżeństw z dwóch, całkiem odmiennych warstw społecznych: para książąt: Konstancja von Traunstein oraz Georg von Traunstein, jak i para wydawców: Marta Aderhold oraz Maksymilian Aderhold. Co najciekawsze to nie mężczyźni, lecz kobiety odgrywają w tych związkach decydującą rolę. W przypadku Georga von Traunstein mowa bowiem o zadłużonym arystokracie, który żyje z posagu swojej żony, zaś w przypadku Maksymiliana również o kiepskim pisarzu, który w dodatku nie ma pojęcia o prowadzeniu biznesu. Pomiędzy Konstancją a Maksymilianem rodzi się powoli pełen burzliwych przejść romans, który zbliża z kolei do siebie drugą parę.
Pierwszym motywem powieści jest diaboliczny związek Erosa i Tanatosa, który odzwierciedla antropomorfizacja miłości i śmierci. Autorka chce w ten sposób pokazać, iż miłość i śmierć przenikają się wzajemnie i nie mogą bez siebie istnieć. Drugi motyw to brak ludzkiego samopoznania. Człowiek poszukuje bezskutecznie mocy kreacji poza sobą samym i ulega w rezultacie dekadenckim nastrojom. Autorka zwraca ponadto uwagę, iż ludzkość przypisuje wymienionym wyżej obszarom życia negatywnie kojarzone emocje: miłości – ból, śmierci – strach, natomiast życiu jako takiemu – poczucie ciężaru (wynikającego z wielkości swojej mocy kreacji, której nie odkrywa).
Mocną stroną powieści jest pokaźna praca edytorska. Jak już wspomniałem, lista postaci pomaga w odnalezieniu się w tworzonych przez nich konstelacjach, podczas gdy kronika historyczna osadza wydarzenia powieści w kontekście historycznym. Autorka naznacza w sposób interesujący klimat wiedeńskich kawiarni, jak i klimat mrocznych archiwów nutowych i napomyka o ważnych elementach kultury austriackiej: jak chociażby o twórczości Mozarta czy Ferdynanda von Saar.
Słabą stroną powieści jest brak wydania kieszonkowego i trochę stereotypowy projekt okładki. Autorka powtarza ponadto w kilku miejscach elementy z filmu telewizyjnego „Tajemnice hotelu Adlon”, do którego napisała również scenariusz. Część 3 pt. „Miłość” obfituje moim zdaniem w porównaniu do części 1 pt. „Śmierć” i do części 2 pt. „Życie” w wiele zainicjowanych, lecz nierozwiniętych wątków.
Powieść Rodici Doehnert wpisuje się w powszechny obecnie w kulturze masowej trend do formatów historycznych toczących się na przełomie XIX i XX wieku. Przedstawia związek czterech ludzi, który tworzy swoistą kwadraturę koła. Tylko jednej z par udaje się mianowicie zdać wymagającą próbę miłości. Polecam tę powieść przede wszystkim fanom literatury kobiecej, ponieważ to kobiety odgrywają w niej najważniejszą rolę – jako postacie waleczne i niezależne.
Rodica Doehnert: Das Sacher. Die Geschichte einer Verführung, Europa Verlag 2016
